بهره مندی از خدمات سلامت در کشور، ۱۳۹۳

ایجاد نظام خدمات سلامت برای بهبود سطح ارائه ی خدمات و برقراری عدالت در سلامت افراد جامعه با سطوح اقتصادی و اجتماعی مختلف، از اهداف اصلی سیاستگذاران بخش بهداشت و درمان کشورها است. از این رو توجه به نظام سلامتی که با امکانات و شرایط موجود بهترین خدمات را در اختیار عموم مردم جامعه قرار دهد از اهمیت بالایی برخوردار است. بر این اساس در سال های اخیر طرح تحول سلامت در کشور با هدف افزایش دسترسی افراد جامعه خصوصاً اقشار آسیب پذیر به خدمات سلامت، طراحی و اجرا شده است. به منظور سنجش تقاضا و بهره مندی عموم افراد جامعه از خدمات سلامت، در سال ۱۳۹۳ آمارگیری بهره مندی از خدمات سلامت در کشور، توسط پژوهشکده ی آمار و با همکاری مرکز آمار ایران و مؤسسه ی ملی تحقیقات سلامت وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، در کل کشور اجرا شد. هدف اصلی این آمارگیری شناسایی میزان پوشش بیمه ی پایه و تکمیلی، شناسایی نیازهای خدمات سرپایی و بستری، بررسی حجم و کیفیت خدمات سرپایی و بستری، آگاهی از میزان رضایت مندی بیماران از خدمات سلامت سرپایی و بستری، ارزیابی تقاضا برای خدمات سرپایی و بستری توسط اعضای خانوار و علل عدم مراجعه برای دریافت خدمات، بررسی علل عدم دریافت خدمات سرپایی و بستری پس از مراجعه به ارائه کنندگان خدمات سلامت، بررسی متوسط هزینه ی پرداخت شده برای دریافت خدمت سرپایی و بستری و در نهایت بررسی تأثیر اجرای طرح تحول سلامت بر هزینه ها، حجم و کیفیت خدمات سرپایی و بستری دریافت شده توسط افراد در جامعه بوده است. این آمارگیری در دی ماه سال 1393 با نمونه ای به اندازه ی ۲۲۴۷۰ خانوار در سطح کل کشور به اجرا درآمد. جامعه ی هدف این طرح همه ی خانوارهای کشور به جز خانوارهای معمولی غیر ساکن (از جمله عشایر کوچنده) و خانوارهای مؤسسه ای (از قبیل افراد ساکن در پادگان ها و پانسیون ها) بوده است. نتایج آمارگیری نشان می دهد حدود ۹۰ درصد افراد جامعه معادل 69089380 نفر، تحت پوشش بیمه های خدمات درمانی، تأمین اجتماعی، نیروهای مسلح، کمیته ی امداد یا سایر بیمه ها قرار دارند. این درصد در جمعیت روستایی بیش از جمعیت شهری و در بین زنان بیش از مردان است. همچنین در بین بیمه های مختلف برای افراد جامعه با ملیت ایرانی درصد پوشش بیمه ی تأمین اجتماعی با پوشش 42٫۹۹ درصد از افراد و خدمات درمانی روستایی با پوشش 21٫۳۱ درصد بیش از سایر بیمه ها است. علاوه بر این حدود 20 درصد افراد جامعه ی هدف تحت پوشش بیمه تکمیلی بوده اند که این درصد در جمعیت شهری و روستایی به ترتیب 25٫6 و 7٫1 درصد بوده است.